Pan's Labyrinth *****

Innocence Has A Power Evil Cannot Imagine

Tijdens de afgelopen Oscaruitreikingen was het voor mij dé grote onbekende. Zes nominaties waarvan er uiteindelijk drie worden verzilverd en dan in Nederland pas twee maanden later worden uitgebracht. De distributiemaatschappij had er blijkbaar meer belang bij te wachten op het Amsterdam Fantastic Filmfestival (waar Pan's Labyrinth de openingsfilm was) dan gebruik te maken van alle media aandacht die drie Oscars opleveren. Wat de beweegredenen ook zijn geweest, het was het wachten waard want Pan's Labyrinth is een weergaloos goede en knap gemaakte film.

Zoals de meeste fantasy films gaat ook Pan's Labyrinth over de strijd tussen goed en kwaad. De mens op zijn slechtst; moordend, onderdrukkend en oorlogvoerend tegenover de volmaakte onschuld van een meisje dat zich staande houdt temidden van al dit geweld en de juiste keuzes moet maken om (zoals het hoort in fantasy films) te overwinnen.
De 12 jarige Ofelia (Ivana Baquero) verhuist met haar moeder naar de bossen en heuvels in het noorden van Spanje om daar bij haar nieuwe stiefvader te gaan wonen. Haar stiefvader is Kapitein in het naoorlogse fascistische leger van Franco en zijn taak is de rebellen, die zich in de bossen schuil houden, uit te schakelen. Kapitein Vidal (Sergi Lopéz) doet dit op een meedogenloze, sadistische en vastberaden wijze.
Doodongelukkig in haar nieuwe omgeving, bezorgd om haar zwangere en zieke moeder en bang voor haar "nieuwe" vader ontdekt Ofelia de toegang tot een magisch labyrint. Elke nacht ontvlucht ze de gruwelijkheden die haar dagelijks omringen door af te dalen in het labyrint waar ze een gevaarlijk uitziende faun, een monster waarvan de ogen in zijn handen zitten, een slijmerige reuzenpad en nog meer eng-ogende figuren ontmoet die niet veel goeds in de zin hebben. Om prinses van het ondergrondse rijk te kunnen worden moet Ofelia drie gevaarlijke opdrachten uitvoeren. Opdrachten die haar grootste angsten te boven gaan.

Hoe eng de monsters en gevaarlijk de taken in Ofelia's fantasiewereld ook zijn, ze zijn niks vergeleken met de harde, onmenselijke wereld die Ofelia bovengronds aantreft. Het echte monster is Kapitein Vidal. Wat hij mensen aandoet is zo gruwelijk en zo plastisch in beeld gebracht dat het bijna niet is aan te zien. Het maakt dat je als kijker liever samen met Ofelia wegvlucht in het duistere labyrint met zijn bizarre bewoners.
Het kamp van kapitein Vidal bestaat uitsluitend uit soldaten en volgelingen die uit angst blindelings bevelen en opdrachten uitvoeren, hoe gruwelijk of onmenselijk die ook zijn. Alleen het hoofd huishouding Mercedes (mooie rol van Maribel Verdú) en de dokter (Álex Angulo) blijven trouw aan hun eigen geweten. De dokter vat het kernachtig samen wanneer hij zich tegen Kapitein Vidal keert en zegt:

"Maar Kapitein, bevelen opvolgen, alleen maar om te gehoorzamen - zonder verdere vragen te stellen- dat is iets wat alleen mensen zoals U doen."

Deze waarheid is te confronterend voor Vidal en de dokter betaalt uiteindelijk een hoge prijs voor zijn mooie uitspraak.

Historie, drama, politiek en een wonderschoon sprookje maken dat Pan's Labyrinth veel meer is dan zomaar een fantasy film. De twee werelden zijn op een schitterende manier met elkaar verweven en lopen naadloos in elkaar over en uiteindelijk komen de verhaallijnen samen. De animatie en het camerawerk is subliem, de details overvloedig en de sfeer magisch. De drie Oscars (Art Direction, Camerawerk, en Make Up) zijn volkomen terecht al had die voor het beste originele scenario er ook wel aan toegevoegd mogen worden maar die was al gereserveerd voor Little Miss Sunshine (en terecht).

Vergis je niet; Pan's Labyrinth is gewelddadig en schokkend.
Verwacht geen zoet sprookje of een fantasy-story waarbij je lekker weg kunt dromen want het verhaal is groter dan de film zelf en net zo inktzwart en bloedrood als de letters uit het zelf-schrijvende boek van Ofelia.

Pan's Labyrinth is van een schokkende schoonheid.

2007