Tsjaad; ik moest eerlijk gezegd eerst op Google Earth kijken om te zien waar het nu precies ligt. Tsjaad ligt dus bijna midden in Afrika, het is tot 1960 een kolonie van Frankrijk geweest en sindsdien onafhankelijk. Onafhankelijk maar wel geteisterd door vele (burger)oorlogen; moslims in het noorden, christenen in het zuiden. Tegenwoordig is het er nog steeds onveilig en er geldt dan ook een negatief reisadvies voor Tsjaad.
Burundi, Rwanda, Liberia, Siërra Leone, Soedan... ongetwijfeld mis ik er nog een aantal. Waarom weet ik er eigenlijk zo weinig van? Veel van deze conflicten gaan langs ons heen omdat ze ver weg zijn en er blijkbaar niet genoeg (economische) belangen op het spel staan. Het maakt er echter het drama en de onmenselijke situaties waarmee de inwoners te maken krijgen niet minder erg om. Zo nu en dan komt er een film langs die een recent, intern Afrikaans conflict als uitgangspunt heeft en dan heb ik het niet over "Zoop in Afrika" maar over uitstekende films als Hotel Rwanda of Tsotsi. Daratt (droog seizoen), van de Tsjaadse regisseur Mahamat-Saleh Haroun, past probleemloos in dit rijtje.
De film begint met de mededeling van de staatsomroep dat, nu de burgeroorlog voorbij is, alle oorlogsmisdadigers amnestie wordt verleend. Voor de blinde opa van de 16 jarige Atim is dit onverdraaglijk en hij geeft Atim een pistool met de opdracht de moordenaar van Atim's vader op te sporen en te vermoorden. Gehoorzaam gaat Atim op zoek en de moordenaar (Nassare) is al snel gevonden maar de trekker is minder snel overgehaald.
Hoe ziet een oorlogsmisdadiger eruit? Wat verwacht je van een moordenaar? Hoe gedraagt een beul zich? Wat als blijkt dat hij een gewoon bakkerswinkeltje heeft en brood weggeeft aan zwervers en daklozen, naar de moskee gaat, een leuke, jonge vrouw heeft en bezorgd is om haar zwangerschap en hun toekomstige kindje? Om zijn plannen uit te kunnen voeren gaat Atim voor hem werken. Gaandeweg ontstaat er naast de haat- en wraakgevoelens van Atim, over en weer, ook vriendschap en respect. Atim ziet in hem de vaderfiguur die hij nooit heeft gehad; wraak en vergeving strijden om voorrang. Moraal: een mens is nooit alléén maar slecht of alléén maar goed; zelfs een moordenaar niet. Atim's moordmissie wil dan ook niet echt vlotten. Uiteindelijk volgt de confrontatie tussen zijn opa én Nassare en Atim weet dit op creatieve en hoopvolle wijze op te lossen.
Knap om zo'n groot thema in een getraumatiseerd land zo zachtmoedig en persoonlijk te kunnen weergeven. In de film wordt weinig gezegd maar dat maakt de diepgang van het verhaal er niet minder om. Zonder voice-over, naschriften of onnodige dialogen vol kijker-informatie wordt zowel het verhaal van Atim als de recente geschiedenis van Tsjaad duidelijk gemaakt. Dat is niet alleen knap maar ook heel erg nodig.
2007
Geen opmerkingen:
Een reactie posten