Lourdes ***

De Heilige Geest, Jezus en Maria zitten op een wolk en bespreken hun vakantieplannen.

De Heilige Geest zegt: "Laten we dit jaar naar Bethlehem gaan".

"Hè nee" zegt Jezus: "Daar zijn we al zo vaak geweest".

Na enig nadenken zegt De Heilige Geest: "Oké, wat denken jullie van Lourdes?".

Maria reageert enthousiast en zegt: "Oh leuk Lourdes, daar ben ik nog nooit geweest...!"

Dit leuke grapje is (uiteraard) niet van mezelf want zo grappig ben ik niet. Het is een scène uit de film Lourdes van de Oostenrijkse filmmaakster Jessica Hausner. Het katholieke bedevaartsoord Lourdes als onderwerp voor een film klinkt behoorlijk zwaar maar uiteindelijk was ik was aangenaam verrast door deze film die het midden houdt tussen een tragie-komedie en een documentaire.

Lourdes gaat over Christine; een dertiger die door haar ziekte (Multiple sclerose) al jaren grotendeels verlamd is. Georganiseerde groepsreisjes voor rolstoelers naar bedevaartsoorden zijn voor de afhankelijke Christine eigenlijk nog de de enige manier om er eens uit te komen. Haar bezoek aan Lourdes is dan ook eerder een leuke afleiding dan een daad uit geloofsovertuiging. Gelaten bezoekt Christine alle heilige plekken en ondergaat ze de routinematige handelingen die tot een wonderbaarlijke genezing moeten leiden. Een realistische priester die er zelf al lang niet meer in gelooft vertelt dat er al tientallen jaren geen enkel wonder meer heeft plaatsgevonden. Maar laat nu net Christine de kracht in haar benen en armen terug voelen komen om vervolgens na een bezoek aan de grot (waar in 1858 de Heilige Maagd Maria maar liefst 18 maal verscheen aan de 14-jarige Bernadette Soubirous) zomaar uit haar rolstoel op te staan en een paar stappen te zetten.

Lourdes laat zien dat het wereldwijde geloof in wonderen uiteindelijk niet meer is dan een bizarre mengeling van geloof, hoop en toeval waarbij eigenlijk het grootste wonder is dat er in deze religieuze toeristische attractie op locatie gefilmd mocht worden. De film geeft op deze manier een boeiend kijkje in een merkwaardige en gesloten wereld. Gelokt door beloftes vol valse hoop ontvangt Lourdes vijf(!) miljoen pelgrims per jaar, allemaal mensen met dezelfde dromen en wensen; een normaal leven zonder pijn en ziekte. Maar als er dan ook daadwerkelijk een wonder gebeurt is dat eerder wreed dan mooi. "Waarom zij wel en niet ik?", is dan ook de onmiddellijke reactie van Christines groepsgenoten na haar wonderbaarlijke genezing. Uitgerekend degene die het minste bidt en het minst van het bezoek aan het bedevaartsoord verwachtte wordt genezen. In de ogen van haar groepsgenoten is God oneerlijk te werk gegaan en verdient Christine (prachtige rol van Sylvie Testud) het niet want waarom zou zij meer recht op genezing hebben dan de anderen? Afgunst en egoïsme voeren de boventoon, ook bij gelovige mensen.

Regisseuse Jessica Hausner snijdt in haar film interessante thema's aan. Ze noemt Lourdes een wreed sprookje waarin zoiets moois als een wonder per definitie oneerlijk is. (Trailer)