Tirza ***

Do you want company, Sir?

Ik had braaf mijn huiswerk gedaan. Voordat ik naar de film ging wilde ik persé het boek gelezen hebben: Tirza van Anton Grunberg. Hoewel ik geen fan ben van de persoon Grunberg en eigenlijk nog nooit iets van hem heb gelezen is het boek Tirza niet tegengevallen. Sterker nog, ik vond het een prachtig boek. Boeiend en mooi geschreven en een sterk verhaal.

Mijn indruk tijdens het lezen van het boek; dit is onmogelijk te verfilmen. Door de vele tijdsprongen en het feit dat het verhaal zich grotendeels afspeelt in het hoofd van de hoofdfiguur Jörgen Hofmeester leek het me onmogelijk hier een begrijpelijke film van te maken. Regisseur en filmmaker Rudolf van den Berg zag het blijkbaar niet als onmogelijk maar juist als een uitdaging. Hij heeft hiervoor de structuur en verhaallijn van het boek compleet moeten loslaten en omgooien met als resultaat: een prachtige en mooi gemonteerde film.

De held van het verhaal is Jörgen Hofmeester (ijzersterk gestalte gegeven door Gijs Scholten van Aschat). Hoewel Hofmeester het allemaal goed bedoelt en enorm zijn best doet is zijn leven een aaneenschakeling van mislukkingen. Hij voelt zich zoals hij het zelf noemt; een overbodige man. Op zijn werk wordt hij van de ene op de andere dag op non-actief gezet omdat hij "te oud is om nog ontslagen te worden". Zijn echtgenote is er jaren geleden al van door gegaan, zijn gespaarde kapitaal is door crisis en terreuraanslagen volledig verdampt en zijn lievelingsdochter Tirza (klaar met school) staat op het punt te vertrekken voor een reis door Afrika met haar nieuwe vriendje. Tot overmaat van ramp blijkt het vriendje een Marokkaan in wie Hofmeester overduidelijk het gezicht van Mohammed Atta (één van de kapers van 11 september) herkent. Als Tirza uiteindelijk naar Namibië vertrekt en vervolgens wekenlang niets van zich laat horen dreigt ook zijn laatste restje vastigheid te verdwijnen. In wanhoop en als laatste redmiddel reist hij naar Namibië om tegen de achtergrond van het Afrikaanse landschap aan de zoektocht naar zijn verdwenen dochter te beginnen. Door middel van Flash Backs kom je er als kijker achter hoe de vader/dochter relatie in elkaar steekt en ontrafelt zich het mysterie wat er met Tirza gebeurd is. Bijzonder is de grote rol die het Afrikaanse kindhoertje Kaisa in de film speelt. Zij vergezelt Hofmeester op zijn slopende zoektocht die wordt ondermijnd door hitte, drank en de gekte in zijn hoofd. Kaisa fungeert als beschermengel en gids maar vooral als praatpaal en surrogaat Tirza voor de wanhopige en verwarde Vader van Tirza.

Regisseur van de Berg heeft gezegd dat hij een film met een geheim wilde maken, een film met iets onzegbaars. Nou dat is hem gelukt. Tirza is de moeite van het kijken waard en ook al is het onwaarschijnlijk dat hij een nominatie als Beste Buitenlandse Film zal krijgen (te expliciet voor de Amerikanen) het is volkomen terecht dat Tirza de Nederlandse inzending voor de Oscars is. (Trailer)