Agora ***

Religie en wetenschap gaan niet goed samen. Dat was in de tijd van Copernicus en Galilei al het geval en is er na de evolutietheorie van Darwin niet echt beter op geworden. De Spaanse regisseur Alejandro Amenábar (oa. The Others en Mar Adentro) heeft deze tegenstelling tot uitgangspunt voor zijn nieuwste film genomen. Agora speelt zich af in het jaar 391 na Christus in het Egyptische Alexandrië dat dan nog onderdeel is van het Romeinse Rijk. Hoofdpersoon is de (vrouwelijke) atheïstische wetenschapper Hypathia (Rachel Weisz) die in de legendarische Bibliotheek van Alexandrië als filosoof en wiskundige kennis vergaart. Ze is geobsedeerd door de kosmos, de beweging van de planeten en met name de plaats en rol van de aarde in het universum. Agora speelt in de tijd dat het Romeinse Rijk in verval is en het Christendom sterk in opkomst. Zo sterk in opkomst dat er een opstand uitbreekt en Christen fundamentalisten de bibliotheek bestormen. Hypathia moet vechten om de totale vernietiging van kennis en cultuur te voorkomen. Ondertussen blijken haar slaaf en één van haar leerlingen ook nog verliefd op de mooie Hypathia te zijn.

Altijd al heb ik willen weten hoe de Bibliotheek en de Vuurtoren van Alexandrië (Eén van de zeven wereldwonderen) eruit zullen hebben gezien. Met een on-Europees budget van vijftig miljoen Euro is het Amenábar gelukt dit op een overweldigende wijze vorm te geven. In plaats van de gebruikelijke digitale illusie is de havenstad compleet nagebouwd. Visueel mag het er dan allemaal prachtig en gedetailleerd uitzien het verhaal is minder subtiel. De Christenen worden zonder uitzondering afgeschilderd als moordlustige fundamentalisten die voortdurend met stenen in hun tas rondlopen voor het geval er weer iemand gestenigd moet worden. Ook al krijgt de film hierdoor een hoog Good versus Bad gehalte toch voert dit niet de boventoon. Het vergt namelijk niet veel fantasie om in de Christenen van toen de intolerante en fundamentalistische islam van nu te herkennen. Fanatisme en religieuze verdwazing is van alle religies en leidt per definitie tot intolerantie en geestelijke armoede lijkt Amenábar te willen zeggen. Een boodschap die 1600 jaar later actueler is dan ooit.