Bounty

Met enige regelmaat is op de zenders TCM of MGM de film Mutiny on the Bounty te zien. Telkens als ik bij toeval in deze film uit 1962 (met een jonge Marlon Brando in de hoofdrol) terechtkom kijk ik hem ook helemaal af. De in Technicolor geschoten film die twee Oscars won was voor de tijd waarin hij uitkwam een hoogstandje. Meest op Tahiti gefilmd met veel massascènes en nautische details die kloppen maken de film een feest om naar te kijken.

Het verhaal is bekend. De Bounty zeilt in 1787 onder bevel van de brute Captain Bligh vanuit Engeland naar Tahiti om daar broodbomen te verzamelen die naar de Caribbean moeten worden getransporteerd (en daar voedsel voor de slaven moet opleveren). Na een verblijf van meer dan 5 maanden op het paradijselijke Tahiti, kunnen de mannen niet meer wennen aan het harde leven aan boord van het schip en de strenge discipline van Captain Bligh. Zes dagen na het vertrek volgt dan ook de muiterij onder aanvoering van de Adelborst Fletcher Christian. Captain Bligh wordt met 18 anderen midden op de oceaan in een sloep gezet en aan zijn lot overgelaten. De muiters zeilen De Bounty terug naar Tahiti en Captain Bligh weet in zijn sloep Timor te bereiken; een onwaarschijnlijk staaltje zeemanschap en navigatiekunst.

De film eindigt daar waar het verhaal eigenlijk pas echt interessant wordt. Wat gebeurde er daarna met de muiters en de Bounty? Gewapend met mijn bibliotheek-kaart ging ik naar de nieuwe bibliotheek op zoek naar een boek dat inzicht zou verschaffen. Met behulp van een uiterst vriendelijke dame kwam ik op het boek Life and Death in Paradise van Trevor Lummis. Het verhaal na de muiterij blijkt een stuk interessanter, bloediger en fascinerender dan die hele muiterij op zich.

Na terugkeer op Tahiti wilde een groep muiters op het eiland blijven. Fletcher Christian daarentegen wist dat ze daar niet veilig zouden zijn en dat de kans groot was dat op een dag de Engelse marine zou arriveren, op zoek naar de muiters. Onder aanvoering van Fletcher Christian verlaat uiteindelijk een groepje van 9 muiters, 13 Tahitiaanse vrouwen, 6 Polinesische mannen en één baby, Tahiti op zoek naar een onbewoond eiland om daar zonder gevaar ontdekt te worden een nieuw leven op te bouwen. Na veel omzwervingen vinden ze bij toeval het eiland Pitcairn. Omdat Pitcairn verkeerd was ingetekend op de zeekaarten, buiten de scheepvaartroutes ligt, zoet water heeft, zeer vruchtbaar is en onbewoond voldoet het aan alle eisen van de muiters. De muiters gaan met hun meegenomen Tahitiaanse vrouwen aan land en verbranden hun enige hoop ooit terug te kunnen keren naar Engeland; De Bounty.

Twintig jaar lang zou de kleine gemeenschap onontdekt blijven totdat in september 1808 het schip de Topaz langs het eiland zeilt. Op zoek naar vers drinkwater ziet het een kano met twee jongens daarin op zich afkomen. De donkere, inheems geklede jongens blijken perfect Engels te spreken ook al beweren ze op het eiland geboren te zijn. Hiermee was het raadsel van de verdwijning van de Bounty opgelost. Van de 15 mannen die met de Bounty naar het eiland waren gekomen bleek er nog één in leven; John Adams. De gemeenschap bleek een sinister verleden te hebben; van de vijftien mannen bleek er maar één een natuurlijke dood te zijn gestorven, 12 waren er op beestachtige wijze vermoord en één had zelfmoord gepleegd. Negen vrouwen leefden nog en overal speelden kinderen op het eiland. Naar eigen zeggen had John Adams een soort ideale leefgemeenschap gesticht. De eilandbewoners leefden in harmonie volgens streng christelijke regels, waren weldoorvoed en zagen er knap uit. Trevor Lummis graaft in zijn boek echter dieper dan de simpele lezing die Adams in eerste instantie gaf. Er blijken tegenstrijdigheden te zitten in de verschillende versies van de verhalen van de eilandbewoners. Kan ook bijna niet anders als er op een paar vierkante kilometer 12 mensen worden vermoord. Ook al is het boek niet heel pakkend geschreven, het is uitermate boeiend te lezen hoe de ontwikkelingen in zo'n microcosmos zijn verlopen en kennis te maken met de muiters en hun Tahitiaanse vrouwen.

Nooit eerder zijn alle verschillende verhalen over de geschiedenis van Pitcairn zo tegen het licht gehouden als Lummis dat in zijn boek doet. Het resultaat is een pakkend verhaal over opnieuw beginnen, vrouwen-ruil, alcoholmisbruik, verkrachting, moord en uiteindelijk harmonie in een even verlaten als paradijselijke uithoek van de wereld.