maandag 7 februari 2011

Black Swan ****

Er is inmiddels al veel over geschreven en gezegd en ook de vijf Oscarnominaties missen hun uitwerking niet; Black Swan lijkt na Amerika ook in Nederland uit te groeien tot een ware sensatie. In de filmhuizen loopt het zelfs op zondagmiddag storm en je moet er op tijd bij zijn om een fatsoenlijke plek te bemachtigen zo ondervonden wij gistermiddag in The Movies.

In Black Swan speelt Natalie Portman de rol van Nina Sayers die als labiele danseres bij een prestigieus New Yorks balletgezelschap de kans krijgt de hoofdrol te dansen in een uitvoering van Tsjaikovsky's Zwanenmeer. In haar rol als Zwanenkoningin moet ze echter zowel de onschuldige Witte Zwaan als de destructieve Zwarte Zwaan dansen. De Witte Zwaan blijkt geen probleem maar om de Zwarte Zwaan overtuigend neer te kunnen zetten moet Nina de donkere kant in zichzelf aanboren. Op de immer naar perfectie strevende Nina blijkt dit een onverwachte uitwerking te hebben. De loodzware repetities, een dominante en bloedfanatieke moeder, een veeleisend artistiek leider en de constante rivaliteit met een andere danseres (Mila Kunis) die in alle opzichten haar tegenpool vormt vergen te veel van de ambitieuze Nina. Naarmate de premiere nadert verliest ze de grip op de werkelijkheid en krijgen haar verbeelding en angsten (compleet met pijnlijke Nail Fails en enge spiegelscènes) de overhand.

Van mooie balletfilm verandert Black Swan langzaam in een inktzwart psychologisch drama waarbij er heel dicht op de huid van de dansers wordt gefilmd. Voortdurend kijk je als toeschouwer mee over de schouder van Nina wat een intense en soms benauwende kijkervaring oplevert. Het eindballet waarin Nina haar machtige zwarte vleugels uitslaat is overweldigend in beeld gebracht evenals het fysieke lijden vóór, tijdens en ná de repetities. Ballet blijkt van een sierlijke gruwelijkheid.

Of zoals Aron Grunberg het zaterdag op de voorpagina van De Volkskrant verwoordde: "Kunst is een offer aan de goden, die (zoals wij weten) veel van schoonheid houden en soms zelfs verliefd worden op stervelingen." 

Natalie Portman overtuigt op alle fronten en het moet wel heel raar lopen wil het goudkleurige beeldje na 27 februari niet bij haar op de schoorsteenmantel staan. (Trailer)

Geen opmerkingen: