About Elly **

Iraanse films komen niet zo heel vaak deze kant op, althans niet in de filmhuizen waar ik kom. Als er al een film uit deze contreien doorsijpelt is het vaak een film die in eigen land niet eens vertoond mag worden omdat het een aanklacht is tegen het heersende regime of het gaat over strenge geloofstoestanden. Zo niet About Elly van de Iraanse regisseur Asghar Farhadi.

About Elly is gemaakt in Iran met Iraanse acteurs en vertelt gewoon een spannend verhaal dat zich afspeelt in het hedendaagse Iran. Een groepje vrienden (mannen en vrouwen) wil een weekendje doorbrengen in een huurvilla aan de Kaspische zee. Een van de vrouwen heeft Elly gevraagd mee te gaan omdat ze de schooljuf van één van de kinderen is en een uitje nodig heeft. De stemming zit er na aankomst meteen goed in en het belooft een fantastisch weekend te worden totdat Elly na een zwempartij plotseling vermist wordt. Als een zoektocht niets oplevert en blijkt dat eigenlijk niemand iets over haar weet slaat de paniek toe.

About Elly heeft een mooi opgebouwde spanning en er wordt heel naturel geacteerd wat af en toe het gevoel geeft dat je naar een real life programma zit te kijken. Filmmaker Asghar Farhadi laat je op een subtiele manier kennismaken met allerlei omgangsvormen en waardes die in westerse ogen wellicht ouderwets zijn of op zijn minst vreemd overkomen zoals: de verhouding tussen mannen en vrouwen, niet altijd de waarheid spreken of ten koste van alles je eer willen redden. Voor het overige is het een onderhoudende film die door de uitgebreide dialogen en het eindeloos uitwisselen van argumenten zeker een half uur te lang duurt maar met een ontknoping die duidelijk maakt dat Iraanse liefdesrelaties behoorlijk dwingend en beklemmend kunnen zijn. Pluspunt: actrice Golshifteh Farahani laat in ieder geval zien hoe een hoofddoek gedragen moet worden. (Trailer)

Wall Street **

Money Never Sleeps

In 1987 was Wall Street dé film voor elke economie student, toekomstig zakenman en verder iedereen die snel rijk wilde worden zonder daarvoor echt te hoeven werken. De Greed is Good speech van de gehaaide en schatrijke beurshandelaar Gordon Gekko (Oscarwinnend gestalte gegeven door Michael Douglas) kenden we uit ons hoofd en werd veelvuldig geciteerd in collegezalen en aan borreltafels.

Nu 23 jaar later komt regisseur Oliver Stone met het vervolg op zijn legendarische Wall Street. Zelfde naam maar nu met als Tagline die andere beroemde oneliner uit zijn eerste film: Money Never Sleeps. Wall Street 2 speelt in 2008 net vóór het uitbreken van de financiële crisis en ver na het uiteenspatten van de internet bubble en gaat verder waar Wall Street 1 stopte. Dat wil zeggen het pakt de draad op op het moment dat Gordon Gekko (wederom gestalte gegeven door Michael Douglas) uit de gevangenis komt; hij werd aan het eind van Wall Street 1 immers veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf wegens omvangrijke handel met voorkennis. Grappigste scène uit de film: Gordon krijgt bij het verlaten van de gevangenis zijn spullen terug waaronder een mobiele telefoon van het formaat baksteen. In de gevangenis heeft Gordon alle tijd gehad na te denken en als een buitenstaander de financiële wereld te analyseren. Zijn pogingen om na zijn vrijlating Wall Street te waarschuwen voor de ineenstorting van het totale financiële- en economische systeem vinden door zijn afgenomen status alleen gehoor bij studenten in collegezalen. Oliver Stone geeft op deze manier bij monde van de grootste en doortraptste speculant uit de hollywoodgeschiedenis een mooie uiteenzetting van het ontstaan van de huidige crisis en ondergang van een aantal Amerikaanse banken; knappe vondst. Voor het overige is Wall Street 2 wederom een brij van koersen, getallen, berdrijven met off-shore accounts en geruchten die zich net zo makkelijk laten verspreiden als griepvirussen in een volle lift. Om een jonger publiek te trekken is er een liefdes- en familie draadje doorheen geweven en werd een overbodige motorrace scène ingelast.

De actualiteit van de crisis en enorme impact van de beurzen op ons dagelijks leven maakten een vervolg op Wall Street 1 logisch en de terugkeer van beursheld Gordon Gekko noodzakelijk. Maar wil je echt iets boeiends zien; schaf dan de oude DVD van Wall Street 1 aan (of stof hem af). Deze film zit vol pakkende oneliners, snelle beelden en mooie pakken maar het mooist is toch wel het tijdsdocument dat Wall Street 1 onbedoeld is geworden. De computers en techniek die toen Cutting Edge was komt nu over als lachwekkend simpel. Oliver Stone was zijn tijd ver vooruit met zijn toenmalige uiteenzetting van de wereld van speculatie en geld. Wall Street 1 leek misschien overdreven en onrealistisch; het bleek nog maar kinderspel bij de beursgekte en speculatie die zouden volgen. (Trailer)

The American ***

Nadat drie jaar geleden zijn eerste film (Control) uitkwam en in stilte weer verdween is zijn tweede film een regelrecht kassucces in Amerika. Gefeliciteerd Anton Corbijn want het gebeurt niet vaak dat een Nederlandse regisseur zo'n succes heeft alhoewel het natuurlijk wel helpt dat George Clooney de hoofdrol voor zijn rekening neemt. Bovendien ging het gerucht dat Clooney naakt te zien zou zijn, wat uiteraard in Amerika veel opwinding veroorzaakte. Helaas voor de dames maar dat naakt blijkt nogal Amerikaans naakt: tot mijn opluchting krijgen we niet meer dan een halve bil in beeld. Ligt het dan aan George alleen dat de film zo goed bekeken wordt? Natuurlijk niet. Corbijn heeft gewoon een mooie film gemaakt; met vooral de nadruk op mooi.

Volgens Corbijn is zijn film een ode aan de Western met Sergio Leone als inspiratiebron: Een vreemdeling komt in een klein plaatsje, krijgt een band met een paar inwoners, maar zijn verleden haalt hem in en het eindigt met een vuurgevecht. Mooi samengevat want in The American moet een Amerikaanse huurmoordenaar (George Clooney), nadat een klus in Zweden nogal verkeerd is afgelopen, onderduiken in een Italiaans plattelandsdorpje. Terwijl hij daar zit krijgt hij de opdracht voor zijn laatste klus. Na deze klus wil hij voorgoed uit "het wereldje" stappen. Maar tja, laatste klussen in films... dat is meestal een voorbode voor een hoop ellende en een slechte afloop.

Anton Corbijn heeft als fotograaf zo ongeveer alle grote popartiesten, kunstenaars, politici en zelfs Koning Beatrix voor zijn lens gehad. Zijn vakmanschap als fotograaf zie je terug in zijn film. Elk shot is een artistiek verantwoord plaatje en Italië leent zich natuurlijk uitstekend voor fotogenieke scènes. The American is daarom vooral een feest om naar te kijken. De film is goed gecast met een mooie zwijgzame rol van Clooney, de Italiaanse Vialanto Placido is van zichzelf al mooi en gaat aangenaam vaak uit de kleren en natuurlijk onze eigen Thekla Reuten die als tegenspeelster van Clooney prima uit de verf komt en internationaal gezien Carice op dit moment in de vierde versnelling voorbij stuift. (Trailer)

Vreemd Bloed ***

Vreemd Bloed is een film over een jaren-'60 slagersfamilie én de debuutfilm van Johan Timmers. Dat was echter niet de reden dat ik hem wilde zien want iedereen begrijpt dat een film over slagers bij voorbaat garant staat voor bloederige shots van in kadavers hakkende mannen en treurig kijkende koeien die zonder medelijden worden afgeschoten waarna je ongetwijfeld liters felrood bloed uit de vers doorgesneden koeienkeel over een steriele tegeltjesvloer ziet gutsen. Niet echt uitnodigend voor een gelegenheids-vegetariër. De énige reden dat ik Vreemd Bloed wilde zien was het scenario; dat is namelijk geschreven door Maria Goos.

Maria Goos staat al jaren garant voor kwaliteitsverhalen geschreven voor toneel, TV en film. TV-series als Pleidooi en Oud Geld behoren tot mijn favorieten en Cloaca heb ik zowel op het toneel als in de bioscoop gezien. Haar werk gaat meest over knellende familiebanden, hechte vriendengroepjes of tot elkaar veroordeelde collega's waarbij niet de karakters maar eerder de manier hoe mensen met elkaar omgaan centraal staat. Beleefdheidsvormen bestaan binnen dit soort relaties al lang niet meer waardoor de slechte kanten van de karakters alle ruimte krijgen.

Vreemd Bloed wordt verteld vanuit het gezichtspunt van nakomertje Jere die net als zijn drie broers en vader voorbestemd is slager te worden. De dromerige en zachtaardige Jere is echter totaal ongeschikt voor het boute slagersvak. De film mag zich dan voornamelijk focussen op Jere's strijd naar volwassenheid en vrijheid, het verhaal gaat overduidelijk over de ondergang van de vader. In het snel veranderende Nederland van de jaren '60 en '70 kan hij zich nauwelijks staande houden. Zijn oudste zoon wil de slagerij omvormen tot een moderne modelslagerij waarin vreemde zaken als Paté en kant-en-klaar maaltijden verkocht worden, bemoeizuchtige controleurs vertellen hem dat zijn hygiëne te wensen overlaat en dat hij niet langer zelf mag slachten, hij wordt het muziekcorps uitgezet en een klant die om satévlees vraagt wordt onder het roepen van: "Het is hier geen poepchinees" de winkel uitgejaagd.

Wim Opbrouck zet in zijn rol van kolossale sigarenpaffende vleeshouwer een nors en memorabel karakter neer. Zijn innige omhelzing van een karkas als hij zijn slagerij moet sluiten is ontroerend en je begrijpt zijn woede en frustratie tijdens nachtelijke trommelsessies in zijn zelfgebouwde hut. Als vegetariër heb je bij Vreemd Bloed weinig te zoeken. Bovendien is het nogal surrelatistisch en vervreemdend gefilmd en ook al miste ik de "Maria Goos-Dialoog", Vreemd Bloed is wel een boeiend portret. (Trailer)

A Somewhat Gentle Man ***

A Somewhat Gentle Man is een absurdistische Noorse misdaadfilm over het leven van voormalig moordenaar Ulrik die na 12 jaar gevangenis weer vrijkomt. De gevangenisbewaarder die hem vrijlaat geeft hem bij het afscheid nog het goedbedoelde advies "vooral niet om te kijken" maar Ulrik heeft geen idee wat hij met zijn herwonnen vrijheid aan moet. Zoals dat zo vaak gaat met voormalig criminelen zoekt ook Ulrik al snel zijn oude "vrienden" weer op, moeten oude rekeningen vereffend worden en lijkt hij direct in zijn oude gewoontes te vervallen.

Regisseur Hans Petter Moland laat zijn hoofdpersoon gelukkig niet totaal terugvallen in zijn oude gewoontes. Via subtiele wendingen weet Ulrik zich telkens te onttrekken aan criminele handelingen. Omringt door morsige types, wapenhandelaren, schimmige helpers en duistere moordplannen weet de zwijgzame Ulrik zich behoorlijk staande te houden. Ondanks misselijkmakende (verplichte) sex in ruil voor eten met zijn lelijke hospita en de nog lelijkere ruimte waarin hij woont krijgt Ulrik lol in zijn nieuwe leven. Hij krijgt werk in een garage, gaat uit met een vrouw, heeft sex met zijn ex en bezoekt zijn zoon.

Het geheel kabbelt iets te langzaam voort met hier en daar droogkomische scènes (iemand die een taxi probeert staande te houden met twee door Ulrik gebroken armen) en dialogen ("Wil iemand thee" vraagt de vrouw die binnenkomt op het moment dat Ulrik op het punt staat zijn verrader te liquideren). Naar het einde toe krijgt de film weer vaart en lost Ulrik al zijn "problemen" op geheel eigen en originele wijze op en stelt zo zijn nieuwe toekomst veilig. Door de Noorse taal moet je het voornamelijk van de ondertitels hebben en daardoor komen de grappig bedoelde scènes soms wat moeizaam over. Al met al een vermakelijke film.

Crime d'Amour **

Een Franse film uit vrije keuze; da's eigenlijk vragen om problemen. Maar omdat Crime D'Amour een Psychothriller heet te zijn en met de "Engelse" Kristin Scott Thomas in een hoofdrol durfde ik het toch aan.

In eerste instantie draait Crime d'Amour om het machtsspel tussen de directrice van een grote multinationale onderneming (Christine) en haar talentvolle jonge werkneemster (Isabelle). De twee hebben een enigszins bijzondere werkrelatie. Het ene moment is bazin Christine poeslief tegen haar naïeve werkneemster en toont ze zelfs genegenheid en intimiteit om haar later weer keihard en afstandelijk aan te pakken. Een nogal verwarrende mix voor de naar liefde en aandacht hunkerende Isabelle maar het geeft de film en het verhaal een prettige seksueel geladen spanning, zeker als blijkt dat beide dames in hun vrije tijd ook nog eens dezelfde minnaar hebben.

Volgens filmmaker Alain Corneau moet Frankrijk een paradijs voor multinationaal zakendoen zijn. De Boardroom is voor Isabelle een elfentuin waar iedereen aardig tegen elkaar is, ieder voorstel met enthousiasme en zonder een enkele kritische vraag met applaus ontvangen wordt en waar voor elke investering altijd voldoende budget is. Isabelle voelt zich dan ook helemaal thuis in deze multinationale speeltuin en maakt razendsnel carrière. Zo snel dat Christine haar als een bedreiging begint te zien en ingrijpt. Als ze op een dag de onschuldige Isabelle enorm vernedert in het bijzijn van al haar collega's verandert de film van een Psychothriller in een gewone Thriller. Isabelle zint vanaf dat moment op wraak en ontpopt zich tot een kille berekenende killer. Ze verzint een geheimzinnig plan dat vervolgens feilloos blijkt te werken. Alain Corneau doet enorm zijn best om niet voorspelbaar te zijn maar bereikt het tegendeel en omdat hij het ook nog eens nodig acht gedurende het laatste half uur elk detail uit te leggen met overbodige flashbacks voel je je als kijker behoorlijk onderschat. Helaas voor Corneau maar Crime d'Amour is toch definitief zijn laatste film.