De Helaasheid der Dingen ***

Zo'n titel trekt onmiddellijk de aandacht en aangezien ik sinds Aanrijding in Moscou en Ex-Drummer een zwak heb voor Vlaamse films waren de verwachtingen meer dan gemiddeld gespannen.

De Helaasheid der Dingen gaat over de 13-jarige Gunther Strobbe die in het plaatsje Reetveerdegem (bestaat niet echt) opgroeit in het huis van zijn oma (die een hart heeft dat groter is dan haar pensioen) tezamen met zijn alcoholistische vader en een stuk of wat al even dorstige ooms. De mannen zijn stuk voor stuk teruggekeerd naar het ouderlijk huis omdat ze in het normale leven totaal mislukt zijn. De dagen van de "Nonkels" bestaan hoofdzakelijk uit een routine van cafébezoek, veel drinken (elke dag dronken is immers ook een geregeld leven), over vrouwen praten, nog meer drinken en hilarische kroegspelletjes. Zo zijn we getuige van bizarre situaties zoals een wedstrijd naaktfietsen of een officiele poging het wereldrecord bierdrinken te vestigen. Dat overigens met gemak wordt gewonnen door Nonkel Koen die daarna vrolijk in zijn auto stapt om naar huis te rijden onder het uitroepen van de woorden: "Ik ga een pintje vatten".

Regisseur Felix van Groeningen geeft op een prachtige manier het nietszeggende en lege leven van de Strobbes weer zoals gezien door de ogen van de jonge Gunther. Dit levert zowel hilarische als tragische en zelfs pijnlijke scènes op. De film begint sterk met het introduceren van de personages maar op driekwart van de film zakt het geheel wat in. De broers blijven maar drinken terwijl er over hun achtergrond of verleden weinig tot niets bekend wordt. Daardoor blijft het geheel wat oppervlakkig. Toch weten de Nonkels je telkens weer te verrassen met name met hun onuitputtelijke repertoire aan drink-liederen:

Het wonder is geschied,

Het wonder is geschied,

Mijn pruim is nat

Maar het regent niet...

wordt er uitbundig gezongen tegen een 13-jarig meisje.

"Het trof me opnieuw dat alles van schoonheid kapot moest of vertrok uit ons dorp", mijmert de op zijn jeugd terugblikkende Gunther die uiteindelijk aan het beklemmende milieu van zijn zuipende familie ontsnapt en succesvol schrijver is geworden. De Helaasheid der Dingen (naar het boek van Dimitri Verhulst) past naadloos in het rijtje van uitmuntende Vlaamse films en Vlaanderen zou gek zijn om dit monument niet in te zenden voor de Oscar voor Beste Niet Engelstalige film. (Trailer)

Fish Tank **

Hyperrealistisch Kitchen Sink Drama dat zich afspeelt in een troosteloze Engelse prachtwijk. In deze deprimerende omgeving moet de 15-jarige grofgebekte Mia zich staande zien te houden terwijl ze van school is gestuurd en thuis een (dronken) moeder die alleen met zichzelf bezig is en een jonger zusje heeft. Om aan al deze ellende te ontsnappen heeft Mia een droom; danser worden.

De Engelse filmmaakster Andrea Arnold trekt er ruim twee uur voor uit om te laten zien dat dit de dappere Mia nooit zal lukken. Als je in Engeland in de verkeerde buurt geboren bent is het in de ogen van filmmakers blijkbaar onmogelijk daaraan te ontsnappen. Voor mij was dit teveel ellende, uitzichtloosheid en problemen achter, boven en naast elkaar. Er wordt goed geacteerd maar het verhaal kabbelde teveel voort zonder duidelijke lijn. Nou is dat nogal persoonlijk want mijn sneak-genote-van-de-avond dacht daar juist heel anders over; zij vond het een mooie en boeiende film. Na anderhalf uur verlangde ik hevig naar het einde en een borrel maar ondanks dat in mijn ogen het ene na het andere prachtige eindshot langskwam werd dit door Arnold keer op keer uitgesteld.

La Voix Humaine ****

Lange zwarte haren, een brutale gezichtsuitdrukking en een aangenaam raspend stemgeluid; in het dagelijks leven kan ik aan die combinatie al nauwelijks weerstand bieden, laat staan als iemand daarbij ook nog (klassiek) kan acteren. Kortom ik ben een fan van Halina Reijn en daarom volkomen bevooroordeeld over alles wat ze doet.

Donderdagavond zat ik in de (nieuwe) Stadsschouwburg voor de voorstelling La Voix Humaine van het Amsterdams Toneel. La Voix Humaine is een voorstelling waarbij Halina de enige actrice op het toneel is en een vrouw speelt die voor de laatste keer belt met haar ex-geliefde in een ultieme poging de breuk te lijmen. Ze begint opgewekt en zelfverzekerd maar naarmate het gesprek (en de tijd) vordert wordt ze steeds wanhopiger en afhankelijker om uiteindelijk te beseffen dat alles voorbij is en haar geliefde voor een ander heeft gekozen. Als publiek kijk je recht in de huiskamer van de vrouw. Het geeft een Jambers-achtig voyeuristisch gevoel alle privé handelingen en het gesprek te kunnen volgen van een vrouw die zich onbespied waant. Dat je de andere kant van de lijn (en het verhaal) niet hoort geeft een extra dimensie en doet een behoorlijk beroep op je inlevingsvermogen. De vrouw blijft maar praten want zolang ze praat is er hoop; elke zin kan de laatste zijn, elke pauze noodlottig. Ondertussen moet ze ook nog proberen de lijn open te houden en anderen die per ongeluk op de lijn zitten weg te jagen.

Jean Cocteau schreef de toneelmonoloog in 1927 en dat is goed te merken. De telefoon zit nog aan een draadje en verbindingen komen via een operator die consequent Juffrouw wordt genoemd tot stand. Dat is even vreemd maar eenmaal gewend geven deze beperkingen juist extra spanning. La Voix Humaine is een anderhalf uur durende krachttoer, het onderwerp is universeel, herkenbaar en rauw en de muziek passend en indringend.

"Ophangen is het moeilijkst", fluistert de vrouw als één van haar laatste zinnen. Ophangen in het besef dat hierna een dreigende leegte je als een zwart gat aanstaart. (Trailer)

Passwords

Vanmiddag hoorde ik op de radio iemand vertellen dat onlangs door een fout duizenden adresgegevens en passwords van evenzovele Hyves-gebruikers openbaar op het internet beland waren. Naar aanleiding hiervan had hij onderzocht welke passwords zoal gebruikt werden. Wat bleek; alle advies om vooral complexe passwords gecombineerd met cijfers en karakters te gebruiken wordt massaal genegeerd. Meest gebruikt is de naam van het huisdier (althans ik neem aan dat Snuf of Witje niet de namen van je kinderen zijn), op de voet gevolgd door namen van echtgenotes, straten, geliefdes, kinderen of voetbalclubs. Volgens de spreker (die zichzelf deskundige noemde) was dit met de alsmaar voortschrijdende digitalisering volkomen onverantwoord. Makkelijk praten vanuit je deskundigen-stoel want het gevolg van deze vooruitgang en bijbehorende beveiliging is dat ik ondertussen meer gebruikersnamen en passwords in mijn hoofd heb dan sleutels aan mijn sleutelbos. Vroeger was alles makkelijker en overzichtelijker; zeker in het geval van passwords. Lange tijd had ik gewoon één password voor alles: Geheim. Als iemand dan vroeg: "Wat is je password?", antwoordde je doodleuk: "Dat is geheim".

Ik krijg er steeds meer moeite mee; zeker als je om de zoveel tijd ook nog eens gedwongen wordt van password te veranderen. Mijn ervaring is dat vieze passwords het best blijven hangen: Diaree of Maagzuur en meer van dat soort lichamelijke ellende beklijft het best. Een niet bestaand woord werkt ook goed. Laatst moest ik op mijn werk vanwege een kort verblijf in het buitenland mijn password aan iemand overdragen. "Kotsbakla", schreef ik op zo'n geel plakbriefje. "Wie heeft er nu zo'n password?!!", reageerde mijn collega verbaast. "Precies", zei ik.